By wdrożyć skuteczne leczenie rany, konieczne jest wcześniejsze przeprowadzenie badania uszkodzonych tkanek. Pod uwagę należy wziąć m.in. stan łożyska i brzegów rany oraz wysięk. W jaki sposób ocenia się ranę naczyniową?
Oceny rany należy dokonać podczas pierwszej wizyty pacjenta w gabinecie. Podstawowym narzędziem, które należy wykorzystać do tego celu, jest tzw. trójkąt rany.
Więcej informacji na temat oceny rany znajdziesz tutaj
Następnie ranę należy ocenić w skali, która odpowiada etiologii rany:
- skala NPUAP – odleżyny
- klasyfikacja Fontaine’a – owrzodzenia niedokrwienne
- skala CEAP – owrzodzenia żylne
- skala SINBAD – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka domowa)
- skala PEDIS – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka ambulatoryjna i lecznictwo zamknięte)
- skale NERDS i STONEES – rany zakażone
W sporządzeniu charakterystyki rany pomaga kolorowa skala oceny rany.
Poniżej pokazujemy, jak zastosować te narzędzia w praktyce na przykładzie ran naczyniowych.
Przypadki kliniczne – rany naczyniowe
Okalające tkanki: niezmienione
Brzegi rany: nieregularne, bez cech epitelizacji
Łożysko: suche, grudkowe, blade, „uparzone”, ziarnina przerastająca poziom skóry
Skala kolorowa: rana zielono-czerwona
Diagnoza: głęboki stan zapalny tkanek lub rak
Okalające tkanki: obrzęknięte, napięte, blade, pozbawione naskórka z ranami satelitarnymi, palce obrzęknięte
Brzegi rany: nieregularne, blade, paznokcie żółte, wkręcające
Łożysko: ubytek tkanek pokryty martwicą żółtą
Skala kolorowa: rana zielono-szaro-żółta
Diagnoza: owrzodzenie niedokrwienne (miażdżycowe)
Okalające tkanki: blade, napięte, błyszczące
Brzegi rany: uniesione, pokryte naskórkiem
Łożysko: grudkowe, blade, pokryte martwicą żółtą rozpływną
Skala kolorowa: rana zielono-żółto-szara
Diagnoza: zakażone owrzodzenie niedokrwienne
Okalające tkanki: bliznowate (lipodermatoscleroza), przebarwione (hemosyderoza), aureola żylna na stopie
Brzegi rany: łagodne, pokryte wysuszonym wysiękiem
Łożysko: suche, pokryte włóknikiem
Skala kolorowa: rana zielono-żółta
Diagnoza: owrzodzenie żylne
Okalające tkanki: blade, suche
Brzegi rany: nieregularne, miejscami ostro wycięte
Łożysko: pokryte martwicą żółtą rozpływną
Skala kolorowa: rana zielono-szaro-żółta
Diagnoza: zakrzepowe zapalenie żył
Okalające tkanki: obrzęk, zaczerwienienie, skóra zgrubiała, sucha
Brzegi rany: nieregularne
Łożysko: ubytek skóry, pokryte martwicą żółtą, suche
Skala kolorowa: rana zielono-żółta
Diagnoza: owrzodzenie chłonne
Okalające tkanki: bladoróżowe, wilgotne, napięte
Brzegi rany: okrągłe, zmacerowane, ostro wycięte, pokryte martwicą żółtą
Łożysko: pokryte biofilmem i częściowo martwicą czarną rozpływną
Skala kolorowa: rana zielono-szaro-żółta
Diagnoza: zakażone owrzodzenie niedokrwienne
Okalające tkanki: zaczerwienione, napięte, blade
Brzegi rany: ostro wycięte
Łożysko: częściowo pokryte martwicą czarną rozpływną
Skala kolorowa: rana zielono-szara
Diagnoza: owrzodzenie niedokrwienne (tętnicze)
Wszystkie przedstawione przypadki pochodzą z praktyki mgr Elżbiety Szkiler. Udostępnione za zgodą autorki.
Przeczytaj więcej:
Jak różnicować owrzodzenia żylne, niedokrwienne i neuropatyczne?
Owrzodzenia żylne – przyczyny i specyfika
